10 Φεβ 2008

ΟΙ ΣΑΜΙΩΤΙΣΣΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥΣ

Για έλα Χστεμ στου στόμαμ κι Παναγιά στου νου μ΄
να θυμηθώ πηνέματα να λέου του παιδιού μ΄.

Με το παραπάνω τραγούδι οι Σαμιώτισσες παρακαλούσαν τη Παναγία να τις βοηθήσει να βρουν κατάλληλα τραγούδια με τα οποία θα εκφράσουν τους θησαυρούς της μητρικής ψυχής ή τους ενθουσιασμούς της καρδιοφλογίστρας αγάπης.
Οι Σαμιώτισσες προικισμένες με αρετές ,ξεχωριστές κράτησαν άσβεστη τη φλόγα των ιδανικών μας.Χωρίς να ξέρουν ποίηση συνταίριαζαν ένα σωρό τραγούδια από τους στίχους των οποίων ξεχύνεται η ψυχική σύσταση του Σαμιακού λαού .Είναι τόσα τα τραγούδια που συντέριασαν και τραγούδησαν οι Σαμιώτισσες ώστε δεν είναι υπερβολή αυτό που ραψώδησε μια γριά Κοκκαριώτισσα :
Ξαίρου τραγούδια να σου πω σαρανταπέντε βούριης
και σαν αδειάσουν οι παλιές ,γεμίζουν οι κηνούργιης.
Ας αρχίσουμε από τα ερωτικά τραγούδια, γιατί ο έρωτας είναι ο τρυφερώτερος ψάλτης της λαικής καρδιάς και θέμα των περισσότερων τραγουδιών.
Ας δούμε πως αισθανόνταν τον έρωτα η ερωτευμένη Σαμιώτισσα που τραγουδά το αντικείμενο της αγάπης της. Σε άλλα τραγούδια ο έρωτας είναι γλυκός σαν μέλι:
<<Ο έρωτας εις την αρχή είναι γλυκός σαν μέλι, σαν το σταφύλι το γλυκό που κόβεις απ΄τ΄αμπέλι>>
σε άλλα είναι πικρός φαρμάκι,βατός τυφλός ,άσπλαχνος,προδότηςτρισκαταραμένος και καμμιά φορά ψαράς τα δίχτυα φορτωμένος :
<<Ο έρωτας είναι ψαράς τα δίχτυα φορτωμένος, που περιπλέκει τις καρδιές ο τρισκαταραμένος>>
σε άλλα είναι ψεύτης,αδικητής διπλόβουλος:
<<Ερωτα διπλόβουλε αδικητή και ψεύτη, ποιος μπήκε στην αγάπη σου και δεν τη εσαιτεύτη>>.
Τα πάντα θυσίαζε η Σαμιώτισσα για την αγάπη της και αφοσιωνόταν πολύ σ΄αυτό που αγαπούσε ώστε ούτε τα μάγια που έκαναν οι δικοί της δίνοντάς της να πιει νερό που προηγουμένως το είχαν βάλει μέσα στο υπόδημά της, δεν έπιαναν τόπο. Εκείνη επέμενε ¨ατζ΄ πατούσε¨ που λέμε στη Σάμο και φώναζε :
«Αν δε βαριέστε λέτε μου κι εγώ ότι ξαίρου κάνω, τον αγαπώ, θε ν΄ αγαπώ ίσαμε να πεθάνω».
Η Σαμιώτισσα τον διαλεχτό της καρδιάς της τον ήθελε λεβέντη, ωραίο., ένα τέλειο παλικάρι όπως λέει το παρακάτω τραγούδι:
«Ρήγα μου και λεβέντη μου ο ίσκιος σου περβόλι, κι η λάμψη του προσώπου σου ροδόσταμ΄ απ΄ την Πόλη. Μια λυγερή ψυχομαχεί για νους λεβεντ΄ αγάπη, για νους ψηλού για νους λιγνού για νους αγγελομάτη. Ψηλέ λιγνέ μου τσελεπή κι αγγελοστρατιώτη, για λόγου σου εφύλαξα την ακριβή μου νιότη».
Με εικόνες παρμένες από τη φύση η Σαμιώτισσα επαινούσε τις χάρες και ομορφιές του αγαπημένου της και τον παρουσιάζει σαν τρίκλωνο βασιλικό, ζουμπούλι και ήλιο με ακτίνες: «Βασιλικέ μου τρίκλωνε βλαστέ της κρεβατίνας, μαλαματένιε μου σταυρέ ήλιε με τσι αχτίνες».
Η Σαμιώτισσα απαρνιόνταν τον άπιστο εραστή και με ωμό τρόπο ξετίναζε όλα τα χαρακτηριστικά του και του έλεγε με σάτυρα:
«Εσύ θαρρείς πως σ΄ αγαπώ και κάνεις το μεγάλο μα τόνε θιό που προσκυνώ στο νου μου δεν σε βάλλω», «Μου φαίνεσαι σα ζούμπερο ωσάν το κουρκουδιάλι που βγαν ΄απαν΄ στον αρμακά κι σύει το κεφάλι».
Όσο αφοσιωμένη και να ήταν η Σαμιώτισσα στον έρωτα τόσο αδιάφορη γίνονταν σ΄αυτόν που την απαρνιόνταν.Ποτέ όμως δεν έρχονταν η ιδέα της αυτοκτονίας και τα ερωτικά δράματα πολύ σπάνια συναντώνται στη Σάμο. Μεστωτική φιλοσοφία η εγκαταλειμμένη κοπέλα έλεγε:
«Σκαμνιού ποδάρι έσπασε, άλλο κυπαρισσένιο».
Τα σουμπάτια που τραγουδιόνταν στα συμπόσια της αποκριάς και στα πανηγύρια:
«Μ΄ αρνήθηκες σ΄ αρνήθηκα, ου έρωτάς μας χάθκη σα λούλουδο εμάδησε κι σαν δενδρί μαράθκη. Το΄ μαθα πως θα παντρευτείς μα έννιας΄ δεν θυμώνω κι αν θέλεις και κουμπάριασα, εγώ ση στεφανώνω».

ΩΔΗ ΠΡΟΣ ΤΗ ΣΑΜΟ ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΒΟΣ

Όσοι το χάλκεον χέρι βαρύ του φόβου αισθάνονται ζυγόν δουλείας άς έχωσι.Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία.

Ιδού και ο μέγας τρόμος της Ασίας γής, η Σάμος.Πλέξε δι αυτήν τον στέφανον υμνητικόν καί αιώνιον λυρική κόρη.

Τί εγίνηκαν αι ημέραι ότε είς τας κορυφάς του Κερκετέως
δενδρόεντος εχόρευον αί τέχναι στεφανωμέναι;

Έρχονται, ώ μακαρία νήσος, έρχονται πάλιν.Το προμηνύουσι τ΄ άντρα σου φλογώδη, εξ ών μύριαι μάχαιραι εκβαίνουν.

Ούτως είς τα παράλια ασιατικά, τα πλήθη αγαρηνά αναρίθμητα βλέπω να επισωρεύωνται,αλλά ματαίως.

Σάλπιγμα μεγαλόφθογγος "οι Σάμιοι", κράζει,
"οι Σάμιοι"και ιδού τα πόδια τρέμουσι μυρίων ανδρών
και αλόγων θορυβουμένων.

"οι Σάμιοι"-και εσκορπίσθησαν των απίστων αί
φάλαγγες. 'Α, τι δειλοί, δεν μένετε, να ιδήτε, άν το σπαθί μας
κοπτερόν είναι;

'Ερχονται ,πάλιν έρχονται χαράς ημέραι, ώ Σάμος. Το προμηνύουν οι θρίαμβοι πολλοί και θαυμαστοί,που
σε δοξάζουν.

Νήσος λαμπρά ευδαιμονεί ότε η δουλεία σε εμαύρωνε, σ΄είδον. Άμποτε νάλθω να φιλήσω το ελεύθερό σου χώμα.




ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ


ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ
Νοσοκομείο Σάμου 22730-83100
Κέντρο Υγείας Καρλοβάσου 22730-32222
Ιατρείο Πυθαγορείου 22730-61111
Ιατρείο Κοκκαρίου 22730-31207

ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ
Αεροδρόμιο Σάμου 22730-61219

ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΑ
Λιμεναρχείο Σάμου 2273027318
Λιμεναρχείο Καρλοβάσου 22730-30888
Λιμεναρχείο Πυθαγορείου 22730-61225

ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ
Άμεση Δράση 100
Α.Τ . Σάμου 22730-87315
Α.Τ . Καρλοβάσου 22730-32444
Α.Τ. Πυθαγορείου 22730-61100
Α.Τ. Κοκκαρίου 22730-92202
Α.Τ. Μαραθοκάμπου 22730-31222
Τουριστική Αστυνομία 22730-87344

ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ 199
ΔΑΣΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ 191
ΓΡΑΜΜΗ ΖΩΗΣ-SOS 175

TAΞΙ
Ταξί Σάμου 22730-28404
Ταξί Καρλοβάσου 22730-30777
Ταξί Πυθαγορείου 22730-61225
Ταξί Κοκκαρίου 22730-92585

ΔΗΜΟΙ
Δήμος Βαθέως 22730-81031
Δήμος Πυθαγορείου 22730-61238
Δήμος Καρλοβάσου 22730-32881
Δήμος Μαραθοκάμπου 22730-31111

ΜΟΥΣΕΙΑ
Μουσείο Σάμου 22730-27469
Μουσείο Πυθαγορείου 22730-61400
Μουσείο Ηραίου 22730-95277
Παλαιοντολογικό Μουσείο 22730-52055

ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΟΤ ΣΑΜΟΥ 22730-28582
ΚΤΕΛ ΣΑΜΟΥ 22730-27262

ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ
ΣΑΜΟΥ
Αντωνίου Ευαγγελία 22730-27487
Καλατζή Σταυρούλα 22730-23098
Καπνουλά Μάρθα 22730-27257
Κωνσταντάκης Γ. 22730-23071
Νιτσόλας Ανδρέας 22730-28002
Σασματζής Αρ. 22730-22322
Τζάρας Ν. 22730-23320
Φραγκούλης Γ. 22730-22000

ΑΝΩ ΒΑΘΥ
Φιλάκος Εμ. 22730-23929

ΚΑΡΛΟΒΑΣΟΥ
Δημητρίου Αντ. 22730-32838
Καλησπέρη Σέβη 22730-32658
Κελεσίδου Μαρία 22730-30700
Φωτίου Μαρία 22730-32646

ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΥ
Χατζηελευθεριάδου Ελπ. 22730-61671

ΚΟΚΚΑΡΙ
Σοφούλης Κων. 22730-92439

ΜΥΤΙΛΗΝΙΟΙ
Τροβά Μαρία 22730-51171

ΧΩΡΑ
Σταματίου Κων. 22730-91555

ΠΥΡΓΟΣ
Βογιατζόγλου Γ. 22730-41333

ΠΑΓΩΝΔΑΣ
Καραγιάννη Μαρ. 22730-71494

ΜΑΡΑΘΟΚΑΜΠΟΣ
Κοζώνης Αν. 22730-31585

ΡΑΧΕΣ ΙΚΑΡΙΑΣ
Αφιανές Νικ. 22750-41352
Καρράς Στ. 22750-22212

ΕΥΔΗΛΟΣ
Σκάβδης Ηλίας 22750-31394

ΦΟΥΡΝΟΙ
Ορσα Εμμανουήλ 22750-51188